Trọng Thanh
Chiến dịch tấn công bất ngờ tỉnh Kursk của Nga, khởi sự từ ngày 06/08/2024. Tính đến ngày hôm qua, 13/08, quân đội Ukraina đã tiến chiếm khoảng 1.000 km2 lãnh thổ Nga, gần tương đương với diện tích mà quân Nga chiếm được của Ukraina từ đầu năm đến nay.
Hiện tại, chiến dịch thần tốc đầy mạo hiểm này đã mang lại cho Ukraina một số thành công ban đầu. Bên cạnh việc chiếm lĩnh các mục tiêu quân sự tại chỗ và có thể đã buộc Nga phải điều một phần lực lượng đang hoặc sẽ tham chiến tại vùng Donbass sang mặt trận Kursk, chiến dịch này mang lại hai tác động tâm lý lớn. Thứ nhất là nâng cao tinh thần cho quân dân Ukraina, sau gần một năm lâm vào thế phòng ngự trước quân xâm lược áp đảo về quân số và phương tiện. Thứ hai là cởi bỏ được cái gọi là “lằn ranh ăn đỏ”, không sử dụng lực lượng chính quy tấn công lãnh thổ Nga, ranh giới ngầm định được duy trì từ đầu chiến tranh.
Báo chí Pháp hôm nay, 14/08/2024, giới thiệu đôi nét về người đứng sau chiến dịch tấn công này, vị tướng vốn được mệnh danh là viên chỉ huy chịu ảnh hưởng Liên Xô nhiều nhất trong Quân đội Ukraina.
Oleksandre Syrsky, sinh năm 1965, là người Nga, sinh trưởng tại tỉnh Vladimir, miền tây nước Nga, cách thủ đô Matxcơva khoảng 180 km. Theo AFP, vị tổng tư lệnh tương lai của quân đội Ukraina theo học tại trường sĩ quan chỉ huy của Hồng Quân Nga như đa số sĩ quan có cấp bậc cao của thế hệ ông.
Thời Liên Xô những năm 1980, ông được điều động đến Ukraina và quyết định ở lại đây. Sau khi Ukraina độc lập, Oleksandre Syrsky tham gia Quân đội Ukraina, và tiếp tục theo học tại Đại học Quốc phòng Kiev.
Tướng Oleksandre Syrsky chính là người đã chỉ huy chiến dịch bảo vệ thành công thủ đô Kiev những ngày đầu chiến tranh. Cuối mùa hè 2022, cũng chính ông, với tư cách tư lệnh lục quân, đã tổ chức thành công chiến dịch phản công thần tốc chiếm lại vùng Kharkiv. Oleksandre Syrsky được bổ nhiệm làm Tổng tư lệnh quân đội Ukraina đầu năm nay.
Viên tướng, mà Tổng thống Zelensky mệnh danh là ‘‘vị tướng dày dạn kinh nghiệm nhất’’ này, chia sẻ một điểm chung với rất nhiều người Ukraina. Họ là người gốc Nga, có gia đình, người thân đang sinh sống tại Nga. Sau khi ông được bổ nhiệm làm tư lệnh quân đội Ukraina, hãng thông tấn Nga TASS đã phỏng vấn một người anh em trai, tên Oleg, đang làm bảo vệ tại một siêu thị ở tỉnh quê nhà Vladimir, cho biết không còn giữ liên lạc với Oleksandre.
Theo nhật báo Anh The Guardian, người mẹ của hai anh em, tên Liudmila, ngoài 80 tuổi, có tài khoản trên mạng xã hội, thường bỏ dấu hiệu ‘‘thích’’ (like) trên các tút về cuộc xâm lược Ukraina của quân đội Nga.
Cũng giống như Tổng thống Zelensky và nhiều người Ukraina khác, Tổng tư lệnh quân đội Oleksandre Syrsky nói thạo tiếng Nga hơn tiếng Ukraina, nhưng ông đã chọn Ukraina làm Tổ quốc, chọn bảo vệ Ukraina chống xâm lược Nga làm sứ mạng cuộc đời mình.
Cuộc kháng chiến Ukraina chống xâm lược Nga là một cơ hội hiếm có, để mỗi người đặt lại câu hỏi, tưởng như có sẵn lời giải: Thế nào là dân tộc? Thế nào là Tổ quốc, là cộng đồng quốc gia – dân tộc (Nation – State)?
Một ngôn ngữ có làm nên Tổ quốc? Một dân tộc có phải là cộng đồng của những người nói cùng một ngôn ngữ? Hay còn có gì cao cả hơn thế? …
Vì sao một viên tướng tài năng người Nga, với tiếng Nga là tiếng mẹ đẻ, có gia đình tại Nga, lại chọn bảo vệ một cộng đồng dân tộc ‘‘khác’’ chống lại nước Nga?
Trong một bài trả lời phỏng vấn hiếm hoi với báo chí, khi được bổ nhiệm làm Tng tư lệnh quân đội, tướng Oleksandre Syrsky tâm sự : việc xuất thân từ trường đào tạo Nga cho phép ông ‘‘đi guốc trong bụng quân thù’’.
T.T.